การเลือกน้ำมันเครื่อง
น้ำมันเครื่องมีความสำคัญในการบำรุงรักษาเครื่องยนต์ หลายคนเลือกซื้อจากยี่ห้อดัง ราคาแพง การโฆษณาที่จูงใจ หรือมีการลดแลกแจกแถม ส่วนจะใช้ความหนืดเบอร์อะไร ชั้นคุณภาพอย่างไร ขึ้นอยู่กับศูนย์บริการหรือผู้ขายจะเสนอให้ ที่ผ่านมาคุณภาพของน้ำมันเครื่องจะมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ผู้บริโภคจึงควรติดตามข่าวสารความรู้ เพื่อเลือกใช้น้ำมันเครื่องได้อย่างเหมาะสม
การพิจารณาสภาพของเครื่องยนต์ต้องคำนึงถึงรุ่นปีที่ผลิตเครื่องยนต์ เนื่องจากการพัฒนาน้ำมันเครื่องจำเป็นที่จะต้องสอดคล้องและรองรับการพัฒนาเครื่องยนต์ในแต่ละรุ่นด้วย ความคับหลวมของกลไกและชิ้นส่วนต่างๆ จะแตกต่างกันไปตามอายุการใช้งานของเครื่องยนต์ ซึ่งจำเป็นที่จะต้องใช้น้ำมันเครื่องที่มีความหนืดมากขึ้น อีกทั้งสภาพการใช้งานของรถยนต์ที่ต้องวิ่งในที่จราจรแออัด วิ่งๆ หยุดๆ เร่งเครื่องขึ้นลงตลอดเวลา หรือบรรทุกของหนัก ก็ย่อมต้องการน้ำมันเครื่องที่สามารถรับแรงกดและอุณหภูมิที่สูงขึ้นนอกจากนี้ยังต้องสามารถทำปฏิกิริยากับสิ่งที่หลงเหลือจากการเผาไหม้น้ำมันเชื้อเพลิง เช่น น้ำ หรือ กรด เพื่อป้องกันไม่ให้กรดกัดกร่อนชิ้นส่วนต่างๆ และเกิดสนิม เป็นต้น
| ชั้นคุณภาพเบนซิน | ปีที่เริ่มใช้ และ คุณสมบัติการใช้งาน |
| SA | สำหรับเครื่องยนต์รุ่นเก่าและสภาพงานเบา น้ำมันเครื่องชนิดนี้ไม่มีการเติมสารเติมแต่งและไม่ได้กำหนดการทดสอบทางเครื่องยนต์ไว้ ชั้นคุณภาพนี้ไม่แนะนำแล้วสำหรับเครื่องยนต์เบนซินปัจจุบัน |
| SB | สำหรับเครื่องยนต์สภาพงานเบา ประกาศใช้ตั้งแต่ปี1930 มีสารเพิ่มคุณภาพเล็กน้อยในการป้องกันการสึกหรอ และการกัดกร่อน ชั้นคุณภาพนี้ไม่แนะนำแล้วสำหรับเครื่องยนต์เบนซินในปัจจุบัน |
| SC | สำหรับเครื่องยนต์รุ่นปี ค.ศ. 1964 – 1967 เริ่มพัฒนาคุณสมบัติด้านการรักษาความสะอาด ป้องกันการสะสมของคราบเขม่า กระจายสิ่งสกปรก ป้องกันการสึกหรอ การเกิดสนิม และการกัดกร่อน |
| SD | สำหรับเครื่องยนต์ปี ค.ศ. 1968 – 1970 และสำหรับปี 1971 บางรุ่น มีการเติมสารเติมแต่งมากกว่า SC เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในด้านการรักษาความสะอาด ป้องกันการสะสมของคราบเขม่า กระจายสิ่งสกปรก ป้องกันการสึกหรอ การเกิดสนิม และการกัดกร่อน |
| SE | สำหรับเครื่องยนต์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1972 และ 1971 บางรุ่น มีการเติมสารเติมแต่งมากกว่า SC และ SD พัฒนาในด้านความต้านทานการรวมตัวกับออกซิเจน (Antioxidation) เพิ่มประสิทธิภาพป้องกันสนิม และการกัดกร่อน |
| SF | สำหรับเครื่องยนต์ตั้งแต่ปี ค.ศ 1980 มีสารต้านทางการรวมตัวกับออกซิเจนในอากาศคุณสมบัติการรักษาความสะอาด การป้องกันคราบสกปรก ต้านทานการสึกหรอได้ดีกว่า SE |
| SG | สำหรับเครื่องยนต์ตั้งแต่ปี ค.ศ 1988 เป็นช่วงปีที่มีการพัฒนาอย่างชัดเจน เนื่องจากขณะนั้นเครื่องยนต์ถูกพัฒนาให้ประหยัดเชื้อเพลิงมากขึ้น การเผาไหม้จึงต้องสมบูรณ์ส่งผลให้อุณหภูมิเครื่องยนต์สูงขึ้น น้ำมันเครื่องจึงเสื่อมสภาพเร็ว ปัญหาที่พบคือการเกิดคราบเหนียว และตม ดังนั้นการพัฒนาคุณภาพน้ำมันเครื่องชั้นคุณภาพนี้ จึงต้องป้องกันการเกิดตม (Sludge) ได้ดี สารเติมแต่งต้องสามารถกระจายสิ่งสกปรก(Dispersancy) ต้านทานการรวมตัวกับออกซิเจน และต้านทานการสึกหรอ |
| SH | สำหรับเครื่องยนต์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1994 เริ่มเข้มงวดในเรื่องปริมาณธาตุฟอสฟอรัส (P) ซึ่งเป็นองค์ประกอบของสาร Antiwear และ Antioxidant แม้ว่าการพัฒนาสารเติมแต่งจำเป็นต้องเพิ่มประสิทธิภาพในด้านนี้ แต่ก็ต้องควบคุมปริมาณธาตุ P ไม่เกินร้อยละ0.12 โดยน้ำหนัก เนื่องจากธาตุ P จะไปขัดขวางประสิทธิภาพการทำงานของอุปกรณ์ลดมลพิษในไอเสีย (Catalytic Convertor) ที่ติดตั้งมากับรถยนต์ตามมาตรฐานมลพิษโดยกำหนดเฉพาะน้ำมันเครื่องชนิดความหนืดใส ในขณะนั้น ได้แก่ SAE 5W-30 และ 10W-30 เนื่องจากน้ำมันใสจะมีโอกาสที่จะไหลลงไปเผาไหม้รวมกับน้ำมันเชื้อเพลิงได้ง่ายกว่า และธาตุ P ก็จะปะปนออกมาทางท่อไอเสีย เข้าสู่อุปกรณ์กำจัดไอเสีย อย่างไรก็ตามเพื่อป้องกันไม่ให้มีการลดปริมาณ ธาตุ P มากเกินไปจนเกิดผลกระทบต่อประสิทธิภาพในด้านป้องกัน การสึกหรอ จึงได้กำหนดอัตราขั้นต่ำไว้ ไม่ให้ต่ำกว่าร้อยละ 0.06 โดยน้ำหนัก |
| SJ | สำหรับเครื่องยนต์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1997 เป็นชั้นคุณภาพที่ผ่านการทดสอบทางเครื่องยนต์เช่นเดียวกับ SG และ SH แต่ควบคุมการสะสมของคราบสกปรกในอุณหภูมิสูงมากกว่าและควบคุมปริมาณธาตุ P เข้มงวดขึ้น ไม่เกินร้อยละ 0.10 โดยน้ำหนัก สำหรับชนิดความหนืดที่ใสขึ้น ได้แก่ SAE 0W-20 , 5W-20 , 5W-30 , 10W-30 จะสังเกตได้ว่าการพัฒนา ชนิดความหนืดของน้ำมันเครื่อง มีแนวโน้มที่ใสมากขึ้น ทั้งนี้เพื่อการนำไปใช้กับเครื่องยนต์รุ่นใหม่ที่ประหยัดเชื้อเพลิง |
| SL | ประกาศใช้วันที่1 กรกฏาคม ค.ศ. 2001 (พ .ศ. 2544) มีการพัฒนาด้านการทำความสะอาดของเครื่องยนต์ เกณฑ์การทดสอบเข้มงวดขึ้น ด้านการสะสมคราบสกปรกในอุณหภูมิสูง เน้นการประหยัด และยืดอายุของน้ำมันเครื่อง ( Extended DrainInterval ) สำหรับการกำหนดปริมาณธาตุ P ยังคงเดิม เพราะหากลดไปมากกว่านี้จะมีปัญหาเรื่อง wear |
| SM | ประกาศใช้วันที่ 30 พฤศจิกายน ค.ศ. 2004 (พ.ศ. 2547) เป็นชั้นคุณภาพที่พัฒนาต่อมาจาก SL เพิ่มเติมการกำหนดค่ากำมะถัน ในด้านการป้องกันผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นกับอุปกรณ์กำจัดไอเสียเช่นกัน รวมทั้งพัฒนาคุณสมบัติด้านการระเหย การต้านทานการรวมตัวกับออกซิเจน และการป้องกันการสึกหรอ |
| SN | ประกาศใช้วันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ. 2010 (พ.ศ.2553) พัฒนาต่อจาก SM โดยเพิ่มความสามารถด้านการชะล้าง ทำความสะอาดเครื่องยนต์ (Detergency) มีการประเมินผลการเกิดคราบเขม่าคาร์บอนสะสมที่ลูกสูบ (Weighted Piston Deposits)ที่เข้มงวดขึ้น ต้านทานการกระจายสิ่งสกปรก (Dispersancy) และเข้มงวดในการวัดค่าตมที่เกิดขึ้นในเครื่องยนต์ |
| ชั้นคุณภาพดีเซล | ปีที่เริ่มใช้ และ คุณสมบัติการใช้งาน |
| CA | ใช้กับเครื่องยนต์ดีเซลธรรมดา ปี ค.ศ. 1940 – 1950 สภาวะการทำงานเบาถึงปานกลาง มีการเติมสารเติมแต่งบ้างเล็กน้อย ชั้นคุณภาพนี้ ไม่แนะนำแล้วสำหรับเครื่องยนต์ดีเซลในปัจจุบัน |
| CB | ใช้กับเครื่องยนต์ดีเซลธรรมดา ปี ค.ศ.1949 – 1960 ภาวะการทำงานเบาถึงปานกลางมีการเติมสารเติมแต่งบ้างเล็กน้อย เพื่อป้องกันการกัดกร่อน มีสารชะล้าง และกระจายตะกอน ชั้นคุณภาพนี้ไม่แนะนำแล้วสำหรับเครื่องยนต์ดีเซลในปัจจุบัน |
| CC | ใช้กับเครื่องยนต์ดีเซลธรรมดา หรือที่ติดระบบเพิ่มแรงอัดอากาศ ซูเปอร์ชาร์จเทอร์โบชาร์จ ปี ค.ศ. 1961 ใช้กับทุกสภาวะการทำ งาน ปานกลาง ถึงหนักได้มีคุณสมบัติป้องกันสนิม และคุณสมบัติด้านอื่นๆ ดีขึ้นเล็กน้อย |
| CD | ใช้กับเครื่องยนต์ดีเซลตั้งแต่ปี ค.ศ. 1955 ในสภาวะการทำงานหนัก ความเร็วรอบสูงขึ้น และสามารถใช้กับน้ำมันดีเซลที่มีค่ากำมะถันสูงได้ น้ำมันเครื่องจึงต้องมีการพัฒนาคุณสมบัติด้านการป้องกันคราบสกปรก ชะล้าง และกระจายเขม่าได้ดี รวมทั้งป้องกันการสึกหรอ และการกัดกร่อน |
| CD II | สมรรถนะเทียบเท่า CD แต่ใช้กับเครื่องยนต์ดีเซลสองจังหวะ ประกาศปี ค.ศ. 1987 |
| CE | ใช้กับเครื่องยนต์ดีเซลปี ค.ศ. 1983 น้ำมันเครื่องชั้นคุณภาพนี้พัฒนาขึ้นเพื่อรองรับเครื่องยนต์ดีเซลรุ่นใหม่ที่มีกำลังมากขึ้น อาจติดซูเปอร์ชารจ์ หรือเทอร์โบชาร์จ สภาพการทำงานหนัก ภายใต้ความเร็วรอบต่ำ ภาระสูง (high load) โดยเพิ่มคุณสมบัติการรวมตัวกับออกซิเจน ป้องกันการเกิดคราบเขม่า ลดการสึกหรอ และเพิ่มการทดสอบกับเครื่องยนต์หนัก อาทิ Catterpilla , Mack และ Cummins |
| CF-4 | ประกาศใช้ปี ค.ศ.1990 พัฒนาขึ้นแทนชั้นคุณภาพ CE เน้นสำหรับเครื่องยนต์ดีเซลที่มีความเร็วรอบสูง บรรทุกหนัก และวิ่งระยะไกล มีคุณสมบัติพิเศษในการควบคุมความสิ้นเปลืองของน้ำมันเครื่อง และควบคุมคราบสกปรกที่ลูกสูบเข้มงวดกว่า CE แต่ API ก็ได้ยุติการออกเครื่องหมายรับรองสำหรับชั้นคุณภาพนี้แล้ว ตั้งแต่วันที่ 30 มิถุนายนค.ศ. 2008 (พ.ศ. 2551) เนื่องจากสามารถใช้น้ำมันเครื่องชั้นคุณภาพที่สูงกว่าแทนได้ |
| CF-2 | ประกาศใช้ปี ค. ศ. 1994 (พ.ศ. 2537) ใช้แทน CD II สำ หรับเครื่องยนต์ดีเซล 2 จังหวะ ที่ใช้งานทั่วไป สามารถป้องกันการเกิดรอยขีดข่วนในกระบอกสูบ แหวนลูกสูบ ป้องกันการเกิดคราบสกปรกได้ดี ปัจจุบัน API ได้ยุติการออกเครื่องหมายรับรองสำหรับชั้นคุณภาพนี้แล้ว ในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2553 เนื่องจากเครื่องยนต์Detroit Diesel 6V – 92T และอะไหล่ชิ้นส่วนที่ใช้ทดสอบ จัดหาได้ยากขึ้น |
| CF | ประกาศใช้ในปี ค.ศ. 1994 (พ.ศ. 2537) เพื่อทดแทน CD โดยสามารถใช้กับเครื่องยนต์ดีเซลทีมีห้องเผาไหม้แบบ Indirect Injection เครื่องยนต์ดีเซลธรรมดาติดเทอร์โบชาร์จ หรือซูเปอร์ชารจ์ และสามารถใช้ได้กับน้ำมันดีเซล ทั้งที่มีค่ากำมะถันต่ำ และสูงกว่าร้อยละ 0.5 โดยน้ำหนัก มีคุณสมบัติควบคุมการเกิดคราบสกปรกที่ลูกสูบ ป้องกันการสึกหรอ และการกัดกร่อนของแบริ่งได้ดี โดยเฉพาะแบริ่งที่มีทองแดงผสมอยู่ ทั้งนี้ในวันที่ 30 ธันวาคม 2553 API จะยุติการออกเครื่องหมายรับรองสำหรับชั้นคุณภาพนี้ เนื่องจากเครื่องยนต์ Catterpilla 1 M–PC และอะไหล่ชิ้นส่วนที่ใช้ทดสอบ จัดหาได้ยากขึ้น |
| CG-4 | ประกาศใช้ปี ค.ศ. 1994 (พ.ศ. 2537) สำหรับเครื่องยนต์ดีเซลที่ใช้งานหนัก ความเร็วรอบสูง สามารถใช้กับน้ำมันดีเซลที่มีค่ากำมะถันสูง มีคุณสมบัติลดคราบสกปรกที่ลูกสูบเมื่อใช้งานที่อุณหภูมิสูง ป้องกันการสึกหรอ และกัดกร่อน ป้องกันการรวมตัวกับออกซิเจน และควบคุมการสะสมของเขม่า น้ำมันเครื่องชั้นคุณภาพนี้ถูกพัฒนาขึ้นสำหรับเครื่องยนต์ที่ผ่านมาตรฐานมลพิษไอเสียปี ค.ศ. 1994 สามารถใช้แทน CD, CE, และ CF-4 ได้ แต่ปัจจุบัน API ได้ยุติการออกเครื่องหมายรับรองสำหรับชั้นคุณภาพนี้แล้วตั้งแต่วันที่ 31 สิงหาคม ค.ศ. 2009 (พ.ศ. 2552) |
| CH-4 | ประกาศใช้เดือนธันวาคม ค.ศ. 1998 (พ.ศ. 2541) สามารถใช้กับน้ำมันดีเซลที่มีค่ากำมะถันสูง เพิ่มประสิทธิภาพจาก CG-4 ในด้านการควบคุมการกระจายเขม่า ลดคราบสกปรกที่ลูกสูบเมื่อใช้งานที่อุณหภูมิสูง น้ำมันชั้นคุณภาพนี้ถูกพัฒนาขึ้นสำหรับเครื่องยนต์ที่ผ่านมาตรฐานมลพิษไอเสียปี ค.ศ. 1998 สามารถใช้แทนน้ำมันมาตรฐานCD, CE, CF-4 และ CG-4 ที่ API Non-Licensed ได้ |
| CI-4 | ประกาศใช้วันที่ 5 กันยายน ค.ศ.2002 (พ.ศ. 2545) น้ำมันเครื่อง ชั้นคุณภาพนี้ได้พัฒนาขึ้นเพื่อเตรียมรับมาตรฐานมลพิษ ปี ค.ศ. 2004 เนื่องจากสถาบันสิ่งแวดล้อมของประเทศสหรัฐอเมริกา (EPA) ได้กำหนดมาตรฐานไอเสียที่เข้มงวดขึ้น โดยลดปริมาณก๊าซไนโตรเจนออกไซด์ ลงครึ่งหนึ่งจากปี ค.ศ. 1998 ส่งผลให้ผู้ผลิตรถยนต์ต้อง ติดตั้งระบบกำจัดไอเสีย EGR (Exhaust Gas Recirculation) ซึ่งเป็นระบบที่นำไอเสีย ไปหมุนเวียนใหม่ เพื่อลดส่วนผสมระหว่างอากาศ และไอดี เพื่อลดปริมาณออกซิเจนและอุณหภูมิการเผาไหม้ลง ส่งผลให้การรวมตัวระหว่างไนโตรเจน และออกซิเจนลดลงด้วย แต่การนำไอเสียมาหมุนเวียนใหม่ เป็นการนำความร้อนเข้าสู่ระบบ ทำให้น้ำมันเครื่องมีอุณหภูมิสูงขึ้น เขม่าสะสมมากขึ้น และเสื่อมสภาพเร็ว ดังนั้นจึงมีการปรับปรุงคุณสมบัติด้านการชะล้าง ทำความสะอาด รักษาความสะอาดบริเวณลูกสูบ และร่องแหวน ให้ดีขึ้น ควบคุมการกระจายเขม่า นอกจากนี้ยังต้องสามารถต้านกรดที่เกิดจากกำมะถันในน้ำมันเชื้อเพลิง อย่างเพียงพอ จึงจะป้องกันการกัดกร่อนได้ รวมทั้งป้องกันการสึกหรอที่เกิดจากการขัดสีบริเวณชุดขับเคลื่อนวาล์ว (Valve train) มีเสถียรภาพต่ออุณหภูมิการใช้งาน ทั้งสูงมากและต่ำมาก ทั้งคงความหนืดได้ดีตลอดอายุการใช้งาน |
| CI-4 PLUS | ประกาศใช้เดือนกันยายน ค.ศ. 2004 (พ.ศ.2547) เหมาะกับเครื่องยนต์ที่ติดตั้ง EGR เช่นเดียวกัน CI-4 ต่ปรับปรุงในเรื่องการกระจายเขม่า และต้านทานการเพิ่มขึ้นของความหนืด |
| CJ-4 | ประกาศใช้เดือนกันยายน ค.ศ. 2006 (พ.ศ. 2549) มีการกำหนดอัตราสูงต่ำของปริมาณธาตุกำมะถัน S ธาตุฟอสฟอรัส P และปริมาณเถ้า เพิ่มเติม เพื่อปกป้องอุปกรณ์กำจัดมลพิษที่ติดตั้งมากับยานยนต์ เพื่อรองรับมาตรฐานมลพิษที่เข้มงวดขึ้น |
(1) ระยะทาง เกี่ยวข้องกับชนิดของน้ำ มันเครื่องเป็นหลัก แต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับองค์ประกอบอื่นด้วย เช่น น้ำมันเครื่องธรรมดากำหนดการเปลี่ยนถ่าย 7,000-7,500 กิโลเมตร น้ำมันเครื่องกึ่ง
สังเคราะห์ 10,000-15,000 กิโลเมตร และน้ำมันเครื่องสังเคราะห์ 15,000-20,000 กิโลเมตร
(2) ระยะเวลา
รถยนต์บางคันจอดรถทิ้งไว้เป็นระยะเวลานานๆ มากกว่าใช้งานน้ำมันเครื่องสามารถเสื่อมสภาพลงได้ จึงมีความจำเป็นที่จะต้องเปลี่ยนถ่ายตามระยะเวลา แม้ระยะทางยังไม่
ครบกำหนด เพื่อให้รถสามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพตลอดการใช้งาน น้ำมันเครื่องธรรมดากำหนดเปลี่ยนทุก 6 เดือน น้ำมันเครื่องกึ่งสังเคราะห์ 6-9 เดือน และน้ำมันเครื่องสังเคราะห์ ประมาณ 1 ปี
(3) สภาพการใช้งาน
ส่งผลโดยตรงและเกี่ยวข้องกับระยะทาง / ระยะเวลาที่ใช้น้ำมันโดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้รถในสภาพการจราจรที่ติดขัด หรือเส้นทางที่เต็มไปด้วยฝุ่น และรถที่ใช้งานหนักกว่าปกติ เช่น ขับรถระยะสั้นๆ เป็นประจำ บรรทุกของหนักมาก การขับรถลุยสายฝน หรือขับรถลุยน้ำท่วมอยู่เป็นประจำ หรือเครื่องยนต์ที่ต้องการความเร็วสูงสุด เช่น รถแข่ง ซึ่งต้องมั่นใจว่าคุณสมบัติของน้ำมันเครื่องต้องไม่ลดลง ควรจะต้องเปลี่ยนถ่ายก่อนระยะทาง หรือเร็วกว่าเวลาที่กำหนด
และหากใช้เครื่องยนต์ที่การดัดแปลงมาใช้ก๊าซธรรมชาติอัดหรือก๊าซหุงต้ม การเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่องควรจะลดลงจากที่ผู้ผลิตรถยนต์กำหนดไว้เช่นกัน เนื่องจากอุณหภูมิในห้องเผาไหม้ของเครื่องยนต์เหล่านี้ จะสูงกว่าเครื่องยนต์ที่ใช้น้ำมันเชื้อเพลิงทั่วไป
สิ่งที่สำคัญอีกประการหนึ่ง คือ ควรตรวจสอบดูระดับน้ำมันเครื่องอย่างสม่ำเสมอด้วย แม้ว่าน้ำมันเครื่องจะมีประสิทธิภาพในการหล่อลื่นเพียงใดก็ตาม แต่ถ้ามีปริมาณไม่มากพอ การทำงานก็จะไม่เต็มที่ทำให้เครื่องยนต์เสียหายได้เช่นกัน ดังนั้น ควรตรวจสอบระดับน้ำมันเครื่องสม่ำเสมอแล้วเติมให้เพียงพอ และควรเลือกซื้อน้ำมันเครื่องในขนาดบรรจุพอเหมาะกับความจุห้องน้ำมันเครื่อง เพราะถ้ามีน้ำมันเครื่องเหลือมากเก็บรักษาไว้ไม่ดี เช่น ปิดฝาไม่สนิท ทำให้น้ำมันเครื่องเสื่อมสภาพลงได้